Zdajemy sobie sprawę z tego, że pożywienie jest niezbędnym elementem do życia. Jednakże istotna jest jakość jedzenia. Spożywanie pokarmu bogatego w niekorzystne składniki, chemiczne komponenty, sztuczne ulepszacze powoduje ogromne szkody w naszym organizmie. Może tego początkowo nie zauważamy, ale wcześniej, czy później przyjdą do nas niepostrzeżenie, wówczas gdy nas układ nie poradzi sobie już z nadmiarem toksycznych substancji. Współcześnie obserwujemy obecność różnych nietolerancji pokarmowych. Skąd one się biorą? Są wynikiem nieodpowiedniego odżywiania. Jest to bunt naszego organizmu, przeciw temu, co nie przynosi żadnej korzyści. Najbardziej popularnym schorzeniem jest nietolerancja glutenu. Jakie jednostki chorobowe związane są z określoną przypadłością? Jakie wymienia się objawy oraz przyczyny tego stanu?

Nietolerancja glutenu – co to jest i jakie jednostki chorobowe są z tym związane?

Tak, jak to zostało wcześniej wskazane nietolerancja glutenu to bardzo poważny problem. Występuje wówczas, gdy organizm reaguje niekorzystnie na przyjmowanie białka obecnego w niektórych zbożach. Najbardziej niebezpieczna jest pszenica, ale takie rezultaty wywołuje również jęczmień, żyto i owies. Wymienia się trzy jednostki chorobowe związane z nietolerancją glutenu, a mianowicie celiakię, alergię na pszenicę, a ponadto nadwrażliwość na gluten niemającą charakteru celiakii.

Pierwsza w wymienionych schorzeń określana jest także jako choroba trzewna. Problem zdrowotny jest w tym przypadku wywołany przez autoagresję układu odpornościowego, który pobudzany jest do aktywności na skutek dostawania się do organizmu glutenu. Chorzy to również nosiciele modyfikacji o charakterze genetycznym. Obecność wspomnianych komponentów sprawia, że układ odpornościowy rozpoznaje białko określonych zbóż jako obcą strukturę. Taki mechanizm doprowadza do niebezpiecznego następstwa w postaci aktywacji limfocytów T oraz B i ukształtowania się przewlekłego stanu zapalnego. Zauważa się w tym przypadku zmiany histopatologiczne w obszarze błony śluzowej jelita.

Innym zbadanym przykładem powiązanym z nietolerancją glutenu jest reakcja alergiczna na pszenicę. W tej sytuacji także dostrzega się reakcję układu odpornościowego w podpowiedzi na przyjmowanie produktów, w których występuje gluten. Jednakże tutaj obserwujemy dodatkowo produkcję przeciwciał, które są charakterystyczne dla jednostek alergicznych

Ostatnia przypadłość, która została zbadana niedawno to nadwrażliwość na gluten nienosząca znamion celiakii. Różnicą jest to, że niekorzystne zachowanie organizmu po spożyciu glutenu pojawia się stosunkowo szybko. Co więcej, nie zauważa się tutaj także uszkodzeń błony śluzowej w biopsji jelita.

Jakie są przyczyny nietolerancji glutenu?

Na początku podkreślić należy fakt, że przyczyny każdej nietolerancji pokarmowej możemy różnicować na dwie zasadnicze grupy. Pierwsza wynika z cech wrodzonych, druga natomiast nabytych. Najczęściej spotykaną postacią jest choroba uaktywniająca się, na pewnym etapie naszego życia. A więc rozwija się z wiekiem i trwa przez pewien okres. Czynniki, które sprzyjają aktywowaniu się jednostki to zespół jelita krótkiego, czy też choroba Leśniowskiego-Crohna. Musimy jednak pamiętać o tym, że w przypadku, gdy cierpimy na celiakię, dochodzi tutaj obecność zmian genetycznych, które mają specyficzny charakter. Tak, jak to wspomnieliśmy w powyższych zapisach, one właśnie predysponują układ odpornościowy do rozpoznawania glutenu jako wrogiej struktury. W przeciwieństwie do innych jednostek jest to choroba nieuleczalna, którą możemy uśpić przez stosowanie właściwej diety.

Nietolerancja glutenu – objawy

Symptomy świadczące o obecności wskazanej nietolerancji pokarmowej mogą przyjmować postać jelitową oraz pozajelitową. W pierwszej kategorii zauważamy obecność dolegliwości, które zgodnie z nazwą są bezpośrednio powiązane z naszym żołądkiem. W tym przypadku pacjent bardzo często odczuwa wzdęcia, a także bóle brzucha. Niektóre osoby skarżą się również na nudności, wymioty oraz zaparcia.

Pozajelitowe symptomy nietolerancji glutenu to zespół niekorzystnych zmian zachodzących w obrębie skóry, układu endokrynnego, kostno-stawowego, nerwowego, a ponadto rozrodczego. W przypadku przypadłości, jaka jest nietolerancja glutenu, objawy skórne mogą być następujące, a mianowicie pokrzywka, różnego rodzaju wypryski oraz zapalenia skóry. Dodatkowo możemy dostrzegać modyfikacje dotykające nasz układ kostny i stawowy, na przykład osteoporoza, zapalenie stawów, bóle kostne oraz mięśniowe. Mogą ucierpieć także hormony, które będą manifestować swój bunt poprzez ukształtowanie się różnych schorzeń, wśród których prym wiodą następujące: cukrzyca typu I, Hashimoto, choroba Addisona oraz Gravesa-Basedova. Do tego mogą dochodzić symptomy o charakterze ginekologicznym, czyli zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, poronienia oraz zahamowanie rozwoju płodu.

Nietolerancja glutenu – leczenie

Jedyna metoda leczenia przynosząca dobre rezultaty polega na całkowitej eliminacji glutenu z diety. W związku z tym musimy bezwzględnie zrezygnować z dostarczania do naszego układu pszenicy, jęczmienia, żyta, orkiszu. Kontrowersyjnym zbożem, który może wywołać niekorzystne symptomy, jest owies. Dlatego też lepiej spożywać owies certyfikowany. Co więcej, porzucamy także wszelkie gotowe produkty, które w swoim składzie mają glutenowe zboża.

W jakich produktach żywnościowych jest gluten, a w jakich raczej nie znajdziemy tego komponentu?

Gdy wybieramy produkty, w przypadku gdy cierpimy na nietolerancję pokarmową, powinniśmy bezwzględnie czytać etykiety produktów. Zdarza się, że posiłki, które nie powinny zawierać szkodliwej substancji, mają taki dodatek. Dlatego też nie możemy ryzykować! Elementem, który informuje o eliminacji glutenu z określonego produktu, jest obecność symbolu z przekreślonym kłosem zboża. Wówczas możemy być pewni, że zjedzenie wyrobu nie wywoła negatywnych symptomów ze strony naszego organizmu.

Istnieje jednak grupa komponentów bezwzględnie zakazanych, których spożycie bez wątpienia wywoła niebezpieczne konsekwencje. W tej grupie wymienia się następujące artykuły: pieczywo wytworzone z dodatkiem zakazanych zbóż, wyroby cukiernicze, płatki glutenowe, wyroby wędliniarskie, kaszę jęczmienną, kawę zbożową, kakao owsiane, zupy oraz sosy instant, różnego rodzaju desery i inne komponenty.

Natomiast wśród produktów dozwolonych wyróżnia się ryby, mięsa, owoce, warzywa, orzechy, oleje roślinne, kasze bezglutenowe na przykład gryczana, nabiał, produkty wykonane na bazie mąki bezglutenowej, na przykład kukurydzianej, gryczanej, ryżowej, prosa, czy sorgo. Doskonałym przykładem wyrobów, które pozbawione są glutenu i pozytywnie wpływają na nasze zdrowie są komponenty oferowane przez markę Papagrin. W ofercie znajdziemy wspaniałe pieczywo przygotowane w oparciu o dobroczynne składniki takie jak siemię lniane, słonecznik, sezam, i takie cenne dodatki jak suszone pomidory, bazylia, słodka papryka, czosnek i wiele innych. Dodatkowo firma wytwarza swoje wyroby wykorzystując technologię niedopuszczającą do obróbki termicznej żywności. Niska temperatura sprzyja zachowaniu wszystkich wartości odżywczych. Znajdziemy w nich bezcenne białka, naturalne enzymy oraz niezbędne witaminy i minerały.

Bibliografia:

1. https://bezgluten.pl/blog/podstawowe-objawy-nietolerancji-glutenu [dostęp 14.08.2019 roku],
2. https://www.mjakmama24.pl/dziecko/zywienie-dziecka/w-czym-jest-gluten-produkty-dozwolone-zakazane-aa-iaLh-ZzvD-qgjq.html [dostęp 14.08.2019 roku],
3. https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-pokarmowy/nietolerancja-glutenu-objawy-badania-dieta-aa-kpQv-4hXZ-AYs6.html [dostęp 14.08.2019 roku],
4. https://upacjenta.pl/poradnik/nietolerancja-glutenu-i-laktozy-objawy-przyczyny-badania [dostęp 14.08.2019 roku],