Zdrowie jest bardzo ważną wartością dla każdego człowieka. Gdy pojawiają się problemy w tej strefie życia, inne sukcesy nie dają radości, nie smakują tak jak byśmy tego pragnęli. Natomiast, gdy ono z nami jest, wówczas jesteśmy w stanie zrobić wszystko, mamy energię, możemy podejmować codzienne wyzwania, możemy żyć! Dlatego też trzeba dbać o nie i żyć świadomie. Podstawowym sposobem, który pozwala na osiągnięcie takiego efektu, jest odpowiedni sposób odżywiania. W codziennej diecie koniecznie trzeba spożywać duże ilości warzyw i owoców. Zawierają one cenne witaminy i wiele innych potrzebnych ludzkiemu układowi substancji odżywczych? Trzeba jednak wiedzieć, jak je spożywać, żeby do organizmu dostało, jak najwięcej tego, czego potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. I tutaj pojawia się zasadnicze pytanie! Które warzywa są lepsze surowe, czy gotowane? Jak należy je przygotowywać, aby nasze ciało odwdzięczyło się i obdarowało nas zdrowiem i urodą?
Dlaczego powinniśmy spożywać surowe warzywa i owoce?
Surowa dieta zapewnia człowiekowi ogromne korzyści. Dzięki takiemu podejściu do sprawy dbamy o dostarczanie najważniejszych składników, bez których prawidłowe funkcjonowanie organizmu jest niemożliwe. Odżywianie na surowo to skuteczny sposób zapewniający ludzkiemu układowi duże ilości błonnika, który poprawia i reguluje proces trawienia. Pamiętajmy także o tym, że skórka warzyw i owoców skupia w sobie największe ilości witamin, dlatego też niektóre dary natury powinniśmy jeść ze skórką.
Jakie jeszcze istotne składniki znajdą się w naszym ciele, gdy będziemy spożywać warzywa i owoce na surowo? Niezwykle pożądanym komponentem jest chlorofil. Znajdziemy go w zielonych warzywach, przede wszystkim tych charakteryzujących się ciemnym zabarwieniem. Jakie znaczenie wykazuje wskazana substancja? Dzięki temu pozbędziemy się bakterii oraz toksyn. Co więcej, usuniemy z naszego układu pozostałości po preparatach leczniczych, a ponadto wpłyniemy na przyspieszenie przemiany materii. Jedzenie surowych warzyw to najlepsze działanie, gdy pragniemy zapewnić sobie ten dobroczynny składnik.
Może nam się wydawać, że niektórych warzyw nie możemy jeść w takim stanie, jaki dostarczany jest przez Matkę Naturę. W tym gronie zapewne umieścilibyśmy kalafiory, brokuły, buraki czy cukinie. Tymczasem bez problemu możemy je jeść na surowo. Jednakże konieczne będzie ich wcześniejsze odpowiednie przygotowanie. W tym przypadku warto takie warzywa pokroić i rozdrobnić. Dzięki temu łatwiej je pogryziemy, a w konsekwencji organizm lepiej je strawi oraz pozyska cenne składniki i witaminy.
Warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię. Pamiętajmy o tym, że warzywa, które w swoim składzie mają witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, a więc A, D, E oraz K muszą być spożywane właśnie w towarzystwie wspomnianego komponentu. Takie działanie sprawi, że witamin lepiej się wchłoną, więc w konsekwencji uzyskamy więcej substancji odżywczych.
Co dzieje się z warzywami, gdy poddamy je gotowaniu i innym działaniom technologicznym?
Gdy poddajemy produkty obróbce termicznej, możemy mieć pewność, że proces ten wpływa na ich wartość odżywczą. Jest to z jednej strony związane z modyfikacjami w zawartości składników mineralnych oraz witamin, czasami także węglowodanów, tłuszczu, białka.
Gotowanie przyczynia się do wypłukiwania niezwykle wartościowych komponentów zawartych w warzywach i owocach. Wyróżnimy tutaj witaminę C, z grupy B, czy potas. Związki te przechodzą częściowo do wody, ale również w pewnym zakresie ulegają degradacji, uzyskując formę biologicznie nieaktywną. Pamiętajmy również o tym, że im dłużej gotujemy, tym straty są większe. Ważna jest także temperatura, im wyższa, tym gorzej. W zasadzie starajmy się nie przekraczać 42 stopni Celsjusza.
Jeszcze gorsza sytuacja zachodzi, gdy jako sposób obróbki wybierzemy smażenie. Takie działanie kończy się najczęściej dużym wzrostem wartości energetycznej i naszpikowaniem warzyw niebezpiecznymi związkami, takimi jak utlenione pochodne polienowych kwasów tłuszczowych.
Czy istnieją sytuacje, w których krótka obróbka termiczna jest potrzebna?
Tak jak to zostało wcześniej zaprezentowane surowa dieta przynosi nam niezliczone korzyści. Podkreślić należy jednak fakt, że nie wszystkie warzywa są łatwe do strawienia w formie surowej. W niektórych przypadkach potrzebna będzie krótka obróbka termiczna. Jest to szczególnie wskazane dla osób borykających się z problemami układu trawiennego. Brokuły czy cukinia w stanie surowym mogą sprawić pewne trudności osobom cierpiącym na schorzenia tarczycy. W ich zawartości obecne są związki, które ograniczają wchłanianie się jodu. Co więcej, w przypadku niektórych warzyw proces termiczny doprowadza do zwiększenia stężenia niektórych korzystnych dla organizmu związków. Dobrym przykładem jest marchewka i pomidor. Tutaj podgrzanie doprowadza do wzrostu poziomu likopenu oraz beta-karotenu.
Wspomnieć należy także o tym, świat natury obdarzył nas także takimi warzywami, w których przypadku obróbka termiczna jest konieczna. W tym gronie wymienia się ziemniaki, bataty oraz rośliny strączkowe, na przykład fasola, soczewica, fasolka szparagowa. Niestety w tym przypadku nie mamy wyjścia!
Gdy już musimy gotować powinniśmy pamiętać o tym, żeby kierować się pewnymi zasadami. Ważna jest forma obróbki termicznej. Po pierwsze proces ten nie powinien trwać długo. Bardzo często wystarczającym działaniem będzie sparzenie bądź blanszowanie warzyw. Dzięki temu wpłyniemy na lepsze przyswojenie niektórych składników i nie pozbawimy się innych, które wykazują się złą reakcją na działanie temperatury. Co więcej, zdecydowanie korzystniejszym sposobem jest gotowanie na parze. Taki sposób jest bardziej przyjazny dla pewnej grupy polifenoli i witamin. Ponadto jest on także skuteczny, jeżeli chodzi o dezaktywację niektórych szkodliwych związków.
Konfrontacja – marchewka surowa i marchewka gotowana!
Powyższą prezentację bardzo dobrze jest zobrazować. To sprawi, że rozważenie kwestii dotyczącej wyboru między surową dietą a gotowanymi warzywami będzie łatwiejsze. Za przykład posłuży nam marchewka. Surówka z tego warzywa zawiera całą paletę cennych witamin, przede wszystkim B1, B2, B6, C, E, H, K, PP, a ponadto wapń, miedź, żelazo oraz fosfor. W warzywie znajdziemy także beta-karoten, który jest prowitaminą dla witaminy A. Jest to komponent, który ma doskonały wpływ na nasze oczy. Uzyskujemy dzięki temu piękny koloryt skóry. Magnez oraz fosfor pomagają naszemu układowi kostnemu. Bioaktywne substancje zawarte w surowej marchwi odgrywają dużą rolę w leczeniu nowotworów, na przykład białaczki.
Natomiast obróbka termiczna doprowadza do tego, że wzrasta indeks glikemiczny produktu. W związku z tym, w przypadku gdy zjemy gotowaną marchew, następuje szybki wzrost stężenia glukozy we krwi. Oczywiście gotowanie doprowadza także do utraty zaprezentowanych wyżej składników odżywczych, ale nie wszystkich. W tym przypadku proces technologiczny sprawia, że zachodzi ciekawy proces, a mianowicie wzrost cennego beta-karotenu. Komponent ten jest szczelnie opakowany we włóknach rośliny. Soki trawienne człowieka nie są w stanie uwolnić związku w optymalnej ilości. W związku z tym znaczna część nie przekształca się w witaminę A. Gotowanie ułatwia realizację działania.
Z powyższej konfrontacji obronną ręką wyszła surowa marchewka, gdyż w tym przypadku zachowujemy wszystkie witaminy oraz wzrost cukru we krwi nie jest szybki jak po ugotowaniu. Jednakże warto czasami decydować się na marchewkę gotowaną, gdyż w tym przypadku dostarczymy do organizmu zdecydowanie wyższe stężenie beta-karotenu.
Podsumowując, podkreślić należy fakt, że surowa dieta jest znacznie korzystniejsza, gdyż dostarcza więcej cennych witamin i minerałów. Istnieją jednak pewne przypadki bądź grupa produktów, które muszą być poddane obróbce termicznej. W takiej sytuacji starajmy się ograniczyć czas przyrządzania. Co więcej, jeżeli nie musimy, to dbajmy o to, żeby nie przekraczać temperatury 42 stopni Celsjusza. Ponadto, liczy się także forma obróbki. Najwięcej korzyści przynosi gotowanie na parze. Wymienia się także podwójne warzywa, takie jak marchewka, pomidor, czy brokuły. W postaci surowej dostarczają błonnika i mnóstwo witamin. Gdy produkty podgrzejemy, otrzymamy większe ilości innych składników. W kuchni liczy się zróżnicowanie i rozsądne podejście!
Bibliografia: